Uzmanlara göre Pekin yönetiminin bu adımı tartışmalı olsa da ortaya koyduğu tablo, Türkiye ve Gaziantep açısından “gecikmeden önlem alınmalı” uyarısı niteliği taşıyor.
Çin’de 1 Ocak 2026’dan itibaren prezervatif, doğum kontrol hapları ve spiraller yüzde 13 KDV’ye tabi olacak. Böylece 1993’ten bu yana süren 32 yıllık vergi muafiyeti sona erecek. Kararın gerekçesi ise net: hızla düşen doğum oranları, yaşlanan nüfus ve daralan iş gücü.
Türkiye’de doğurganlık tarihi dipte
Türkiye’de tablo da endişe verici boyutlara ulaşmış durumda. TÜİK verilerine göre toplam doğurganlık hızı 2024 itibarıyla 1,48 çocuk seviyesine kadar geriledi. Bu oran, nüfusun kendini yenileyebilmesi için gerekli olan 2,1 eşiğinin oldukça altında bulunuyor.
Canlı doğan bebek sayısı ise 937 bin 559 olarak kayıtlara geçti. Bir diğer dikkat çekici veri de annelerin yaşının yükselmesi oldu. Ortalama anne yaşı 29,3’e çıkarken, doğumların giderek daha ileri yaşlara ötelenmesi demografik riskleri artırıyor.
Gaziantep’te düşüş net şekilde hissediliyor
Uzun yıllar Türkiye ortalamasının üzerinde doğurganlık oranına sahip olan Gaziantep’te de düşüş açıkça görülüyor. Kentte toplam doğurganlık hızı 2,11 çocuk ile ülke ortalamasının üzerinde kalsa da önceki yıllara kıyasla ciddi bir gerileme yaşanıyor.
Gaziantep’te doğum sayısı 2019’da 42 bin 319 iken, 2024’te 35 bin 813’e düştü. Yaklaşık yüzde 15’lik bu düşüş, kentte genç nüfusun varlığına rağmen ekonomik koşulların aileleri daha az çocuk sahibi olmaya ittiğini ortaya koyuyor. Kaba doğum hızı da son 15 yılda binde 26 seviyelerinden binde 16’ya kadar geriledi.
Devlet doğumu artırmak için ne yapıyor?
Doğum oranlarındaki düşüş üzerine hükümet son yıllarda kapsamlı adımlar atmaya başladı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 2025’i “Aile Yılı” ilan etmesiyle birlikte teşvikler genişletildi.
Bu kapsamda: Yeni doğan çocuklar için 5 bin TL doğum yardımı uygulanıyor, İkinci çocuk için aylık 1.500 TL, üçüncü çocuk için aylık 5 bin TL destek sağlanması planlanıyor, Faizsiz evlilik kredileri ve aile destekli finansman modelleri devreye alınıyor, Kreş ve çocuk bakım hizmetlerinin yaygınlaştırılması hedefleniyor, Anne ve baba izinlerinin artırılmasına yönelik düzenlemeler gündemde tutuluyor.
Uzmanlar uyarıyor
Demografi uzmanlarına göre yalnızca maddi teşvikler doğum oranlarını artırmakta yeterli olmayabilir. Barınma maliyetleri, iş güvencesi, çocuk bakım imkânları ve gelecek kaygısı çözülmeden kalıcı bir artış beklenmiyor.
Çin örneği ise net bir mesaj veriyor: Geçmişte uygulanan sert nüfus politikalarının bedeli, bugün yaşlanan toplum ve azalan iş gücü olarak geri dönüyor. Türkiye ve Gaziantep için de benzer bir riskin kapıda olduğu, rakamlarla artık açık şekilde görülüyor.
Uzmanlar, “Bugün alınacak doğru sosyal ve ekonomik önlemler, yarının nüfus krizini önleyebilir” uyarısında bulunuyor.
Kaynak: KentHaber27.com
Editor : Amatörce Gazetesi
