Gaz Lambasından OSB’ye: Gaziantep’in Enerji Hikâyesi.

in karanlık geceleri ilk kez 1935 yılında İtalyan Marelli firmasının kurduğu sistemle aydınlandı. O gün bugündür geçen yaklaşık 90 yıllık süreçte kent, hem sanayileşmesini hem de sosyal hayatını elektrikle şekillendirdi.

Gaziantep’e elektrik getirilmesi için ilk adım 1933 yılında atıldı. Dönemin ileri görüşlü yöneticileri tarafından ihale İtalyan Marelli firmasına verildi. Firma 1935 yılında şehre ilk elektriği vererek, Gaziantep’in modernleşme sürecinde önemli bir dönüm noktasını oluşturdu. Başlangıçta gazojen motorlu jeneratör sistemi kullanılarak elektrik üretildi. Elektrik, şehir geneline 6,3 kV orta gerilimle, yağ emdirilmiş kâğıt izoleli kablolarla dağıtıldı.

Yaklaşık 1960’lı yılların ortalarına kadar şehir bu sistemle beslendi. O dönemin koşullarına göre oldukça güçlü kabul edilen sistem, 3500 kW’lık puant güce ulaştı.

1970 yılı Gaziantep için bir başka önemli milattı. 154 kV’luk ulusal şebekeye bağlanan “Gaziantep I TM” trafosu işletmeye alındı ve şehir artık Türkiye’nin enerji omurgasına doğrudan bağlandı.

1974 yılında 154/33 kV trafoda yaşanan kademe arızası şehri elektriksiz bırakma tehlikesiyle karşı karşıya getirdi. Bu süreçte çimento fabrikasının 6300 kW’lık dizel santrali devreye alındı ve Gaziantep, bir süreliğine bu santral aracılığıyla beslendi. Bu geçici çözümün ardından elektrik işletme santrali bir daha çalıştırılmadı.

1981 yılı itibariyle Gaziantep merkezinin enerji tüketimi 27 MW’a ulaşırken, yeni gelişmekte olan Organize Sanayi Bölgesi ise 6,5 MW enerji tüketiyordu. Bu veriler, Gaziantep’in sanayi ve kentleşme bakımından hızlı bir gelişim içinde olduğunu da gözler önüne serdi.

Gaziantep Elektrik ve Su İdaresi (ESOB) o dönemde belediyeye bağlı bir müdürlük olarak faaliyet gösteriyordu. 1982 yılının Kasım ayında Elektrik Müdürlüğü, dönemin enerji otoritesi olan Türk Elektrik Kurumu’na (TEK) devredildi. Bu devir, kentteki elektrik hizmetlerinin daha sistematik ve ülke geneliyle entegre bir şekilde yürütülmesini sağladı.

Günümüzde Gaziantep, Türkiye’nin en yüksek elektrik tüketimine sahip şehirlerinden biridir. 2024 yılı verilerine göre, Gaziantep’in yıllık faturalanan elektrik tüketimi 8.153.338 MWh ile Türkiye genelinde 6. sırada yer almaktadır . Bu tüketimin yaklaşık %13’lük kısmı, şehirdeki 50 elektrik santrali tarafından karşılanmaktadır .

Organize Sanayi Bölgesi (OSB), Gaziantep’in elektrik tüketiminde önemli bir paya sahiptir. 2024 yılı Şubat ayında, Türkiye genelinde tüketilen toplam elektriğin %40,86’sı 10 OSB’de gerçekleşmiş olup, en yüksek elektrik tüketimi Gaziantep OSB’de kaydedilmiştir .